Jakie oświetlenie do łazienki będzie najlepsze?
Łazienka to pomieszczenie charakterystyczne, zwłaszcza jeżeli chodzi o dobór i instalację opraw oświetleniowych. W przypadku zwykłych wnętrz, pokroju sypialni czy salonu, nie musimy zwracać uwagi na klasę szczelności lampy. Jednakże, wybierając oprawę do kuchni czy wcześniej wspomnianej łazienki nie możemy posłużyć się modelem, jaki wykorzystaliśmy w „suchych” przestrzeniach.
Każda z opraw oznaczona jest stosownie do charakteru przestrzeni, w której możemy ją wykorzystać. Sypialnia czy pokój dzienny, nie wymusza na nas instalacji lampy chronionej przed wodą. Tutaj możemy spokojnie wykorzystać model bez ochrony (IP20). Jeśli jednak wybieramy oświetlenie do wnętrza, gdzie zachodzi ryzyko kontaktu z cieczą, powinniśmy zdecydować się na oprawę wyposażoną w dodatkową ochronę.
Cztery strefy ochronne
W łazience znajdują się cztery strefy ochronne. W każdej z nich należy wykorzystać lampę o określonym, minimalnym stopniu szczelności. Pierwsza ze stref – zero – to przestrzeń wewnątrz brodzika lub wanny. Istnieje możliwość zainstalowania tam oprawy oświetleniowej, bądź korzystania w wannie z urządzeń elektrycznych, ale tego rodzaju sprzęty muszą spełnić dwa warunki.
Pierwszy to odpowiednie zasilanie – maksymalne napięcie zasilania wynosi w tym przypadku 12V. Drugi z warunków to szczelność lampy, lub urządzenia, którym się posługujemy. Tutaj mowa o klasie szczelności na poziomie IP67 – gdzie siódemka odnosi się do poziomu szczelności na wodę [więcej o oznaczeniach opraw oświetleniowych] Są to sprzęty do wykorzystania pod wodą do głębokości 1 metra. Warto wskazać, że o ile sama oprawa może znajdować się w wannie czy brodziku, o tyle transformator owej lampy musi znajdować się już poza strefą zero.
Druga strefa – oznaczona jedynką – to przestrzeń do 2 metrów i 25 centymetrów nad podłogą. Oprawy świetlne lub sprzęty, którymi posługujemy się podczas kąpieli powinny charakteryzować się szczelnością, co najmniej, IP65. W tym przypadku oprawa będzie narażona na kontakt ze strumieniem wody.
Trzecia strefa opisywana „2” to przestrzeń o szerokości 60 centymetrów od strefy „1” i wysokości do 2.25 metrów od podłogi. W przypadku łazienek w mieszkaniach w tym obszarze należy wykorzystywać sprzęty i lampy o klasie szczelności nie mniejszej, aniżeli IP44. Są to np. podgrzewacze do wody zamontowane na stałe, bądź modele podpinane do gniazdka, zamontowanego w strefie „3”. Urządzenia i oprawy muszą wytrzymać kontakt z rozbryzgami wody.
Ostatnia ze stref – „3” – to przestrzeń oddalona od strefy „2” o co najmniej 240 centymetrów. Sprzęty wykorzystywane w tej strefie, w mieszkaniach, muszą cechować się szczelnością na poziomie normy IP20. Pozwala to na kontakt z kroplami wody. W tej strefie można np. zamontować gniazdko, do którego podłączycie wcześniej wspomniany podgrzewacz wody. Tutaj montujemy wszelkiego typu włączniki oświetlenia, stawiamy pralki. Tutaj także można wykorzystać kinkiety LED do oświetlenia lustra.
Modele żarówek
W łazience możemy posłużyć się trzema rodzajami żarówek – świetlówkami, żarówkami ledowymi, bądź halogenowymi. Dawniej ograniczał by nas sposób montażu źródeł w oprawie, ale na chwilę obecną LED-y osadza się na każdym rodzaju trzonku. Powoduje to, że od halogenów systematycznie się odchodzi. Żarówki halogenowe mają jeszcze jedną, znaczącą przewagę nad źródłami działającymi w oparciu o diody – nie przeszkadza im wysoka temperatura. Przykładem wysokiej jakości funkcjonalnych żarówek halogenowych są żarówki Osram Decostar 51S. Ciepłe białe światło o wartości 2800K oraz możliwość montażu w otwartych oprawach pozwala na swobodne zastosowanie zarówno w oświetleniu luster łazienek, a także w kuchni czy salonach sklepowych. Niski pobór energii sprawia, że jest to jedno z najoszczędniejszych źródeł światła. Ponadto, żarówki Decostar emitują niski poziom CO2, co wpływa na zachowanie stałej temperatury powietrza przy nie zmienionym składzie procentowym gazów.
LED-y mogą pracować do temperatury około 60 stopni Celsjusza, kiedy halogeny nie posiadają większych ograniczeń. Różnica występuje również w oddawaniu barw. Halogeny to idealne światło, gdzie współczynnik CRI wynosi niemal 100 punktów, zaś LEDy powszechnego użytku dochodzą maksymalnie do 85 punktów.
Barwa światła
Ostatnim z aspektów, na jakie należy zwrócić uwagę kupując lampę, downlighty i źródła światła do łazienki jest odwzorowanie barw, o którym wspomniałem powyżej, oraz charakter barwowy światła. Temperaturę barwową określa się w Kelwinach. Im niższa wartość, tym światło sprawia wrażenie cieplejszego – bardziej przyćmionego.
Tego rodzaju światło jest „miękkie”, sprawia, że pomieszczenie wydaje się przytulne. Czujemy się wtedy odprężeni. Powinniśmy się zdecydować na żarówki o takiej barwie produkowanego światła właśnie w łazience i w sypialni. Światło o większej ilości stopni w skali Kelwina jest chłodniejsze. Na poziomie 4.000K mówimy o barwie neutralnej, zaś od poziomu 6500K zaczyna się barwa chłodna. Dla porównania, błękitne niebo w słoneczny dzień to barwa na poziomie 20 tysięcy Kelwinów.
Istotna informacja dla Pań to poziom odwzorowywania barw. Chodzi o to, czy kolory widoczne w tym pomieszczeniu będą tymi samymi, które zobaczy się w świetle naturalnym. Jest to tzw. współczynnik oddawania barw (CRI) i określa się go liczbą z zakresu od 0 do 100. Im wyższa wartość, tym współczynnik jest wyższy, co bezpośrednio wiąże się z postrzeganiem danych barw.
Dajmy na ten przykład źródło światła, którego współczynnik CRI nie przekracza 60 punktów. Kiedy kobieta pomaluje sobie usta szminką powiedzmy w kolorze czerwonym, może on znacząco różnić się barwą w łazience i poza domem. Dlatego wybierając żarówki Osram do kinkietów przy lustrze, jak i źródła do oświetlenia górnego, warto zainwestować kilka złotych więcej w lepszej jakości produkt.